De Rijn en Spijk zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Spijk heeft niet alleen zijn naamsbekendheid te danken aan de Rijn, want het is Spijk waar de Rijn ons land binnenkomt, het heeft ook zijn bestaansrecht aan de rivier te danken. Doordat in de uiterwaarden klei, de belangrijkste grondstof voor de baksteenindustrie, ruimschoots aanwezig was ontstonden in het verleden de vele steenfabrieken in de omgeving. Spijk dat in 1850 nog geen honderd zielen telde, groeide binnen driekwart eeuw uit tot een dorp met meer dan duizend inwoners die voor het merendeel hun bestaan vonden op de steenfabrieken.
Als we praten over de rivier en landschap dan hebben we het over de levende natuur dat zich continue zal aanpassen aan de omstandigheden. Als mens moeten wij hier een voorbeeld aan nemen en het met respect behandelen.
Rivier
Een verandering waar we mee te maken hebben is de realisatie van een overnachtingshaven in de Beijenwaard. Eind 2010 is een locatieonderzoek gestart wat in 2014 heeft geleid tot de volgende voorkeurslocaties: “Modernisering van de bestaande overnachtingshaven Tuindorp en een overnachtingshaven in de Beijenwaard bij Spijk”. Samen met Rijkswaterstaat, de provincie, gemeente en aanwonenden hebben we zitting gehad in een stuurgroep dat het totstandkomingsproces van deze locaties heeft begeleid. Op 4 maart 2020 heeft de Raad van State een uitspraak gedaan in de beroepszaak over de plannen voor de overnachtingshaven Spijk. In deze uitspraak heeft de Raad van State geoordeeld dat de haven aangelegd mag worden. In het voorjaar van 2021 zal de aannemer starten met de werkzaamheden.
Onlangs kwam een ander bericht in het nieuws namelijk dat de omgeving van Spijk in de toekomst het middelpunt wordt van een retentiegebied in geval er een hoogwaterpiek in de Rijn ontstaat. Woensdag 12 december 2018 was er een informatiebijeenkomst over dit onderwerp. Wij zijn hier niet veel wijzer van geworden en hebben daarom aangegeven om dit proces samen met onze zusterdorpsraden intensief te gaan volgen. Wij houden U uiteraard hiervan op de hoogte.
Op zomerse dagen is het vaak erg druk op de strandjes langs de Rijn. Mensen gaan in de Rijn zwemmen en overnachten er zelfs. Het zwemmen in de Rijn is niet zonder gevaar en in het recente verleden zijn er zelfs mensen in verdronken, terecht dat instanties hier niet blij mee zijn en mensen vaak waarschuwen.
Een ander verschijnsel is dat de mensen ook veel afval achterlaten. Wij hebben hier al meerdere malen bij instanties op gewezen om toezicht uit te voeren.
Laten we de Rijn bewonderen in al zijn schoonheid en kracht.
Landschap
In het verleden toen de schepen vanuit Duitsland aan kwamen varen was de opmerking van de schippers vaak, “Kijk wij zijn bijna in Nederland want de schoorstenen bij Spijk zijn al te zien”.
Cultuurhistorische elementen in een landschap zoals deze steen-fabrieksschoorstenen zijn waardevol om een stukje geschiedenis van de omgeving weer te geven. Samen met het steen-fabriekskraantje boven op aan de Spijksedijk dat een rijksmonument is, zijn we blij dat er nog twee van deze schoorstenen behoed zijn voor de sloophamer.
Als dorpsbelangenvereniging hebben we samen met vele vrijwilligers ook kunnen bijdragen in het behoud van cultuurhistorische waarden. In de afgelopen jaren hebben we in een aantal projecten zoals een replica van het beeldje van de steenfabrieksarbeider en een oude spoorbak in het dorpshart kunnen plaatsen.
Het is ook mooi dat zowel in het nieuwe dorpshart als bij vervanging van het straatwerk in het dorp het asfalt wordt vervangen door straatstenen.
Mochten in de toekomst cultuurhistorische elementen in Spijk dreigen te verdwijnen, dan zullen wij ons tot het uiterste inzetten om deze te behouden.